PTSD co to jest?

Zespół Stresu Pourazowego - PTSD (Post Traumatic Stress Disorder) jak podaje WHO jest to reakcja na ciężki stres, są to również zaburzenia adaptacyjne lub zaburzenie stresowe pourazowe opisane w ICD10 kodami F43. Występuje u osób, które przeżyły traumatyczne wydarzenie, które sprawiło, że natrętne wspomnienia tego zdarzenia zawierające obrazy i odczucia powracają powodując cierpienie, lęk.

PTSD przyczyny

Choroba zazwyczaj rozwija się u osób, które doświadczyły traumatycznego wydarzenia, to znaczy były świadkiem lub uczestnikiem wydarzeń, które obejmowały śmierć lub zagrażały życiu, co więcej towarzyszyły temu uczucia, takie jak: silny lęk, bezsilność lub przerażenie. To z tych powodów PTSD zalicza się do grupy zaburzeń lękowych, których przyczyną były traumatyczne wydarzenia. 

Zespół stresu pourazowego - Kto jest zagrożony?

PTSD diagnozuje się u ofiar gwałtu, napadu bądź innej seksualnej, fizycznej lub emocjonalnej przemocy. Ponadto zespół steru pourazowego pojawia się także u ofiar tortur czy porwania, jak i klęski żywiołowej. PTSD nierzadko ujawnia się u osób, które intensywnie doświadczają śmierci (szczególnie tragicznej lub nagłej) bliskiej osoby. Szczególnie narażeni na zespół stresu pourazowego są w szczególności żołnierze angażujący się w misje wojskowe. Po powrocie z frontu znaczna część żołnierzy wymaga opieki psychologicznej i psychiatrycznej.

PTSD objawy

Objawy zespołu stresu pourazowego to:

-Ponowne doznawanie traumatycznego przeżycia poprzez wspomnienia lub powracające koszmary senne.

-Stronienie od osób, miejsc, które przypominają o traumatycznym wydarzeniu.

-Objawy fizyczne takie jak nadpobudliwość, problemy ze snem, koncentracją, omdlenia, drażliwość, złość, przesadna czujność, trudności z zapamiętywaniem.

Nadużywanie alkoholu, narkotyków czy depresja także mogą być symptomami zespołu stresu pourazowego. Pojawić się może depresja maniakalna lub jedzenie obsesyjno-kompulsywne. Poszczególne osoby z PTSD mogą być po nieudanych próbach samobójczych.

Chcąc rozpoznać zespół stresu pourazowego, powinno się stwierdzić obecność wszystkich wyżej wymienionych objawów w okresie od jednego do trzech miesięcy od dnia traumatycznego wydarzenia.

PTSD leczenie

Chcąc złagodzić silne objawy zespołu stresu pourazowego najczęściej korzysta się z leków przeciw depresyjnych. Jednakże dopiero połączenie leczenia farmakologicznego z psychoterapią daje zadowalające efekty. Metoda często używana przez terapeutów to ekspozycja wyobrażeniowa. Jej celem jest obniżenie lęku drogą odtwarzania wspomnień o traumie pod nadzorem terapeuty.

Dzięki umiejętnej psychoterapii, osoby cierpiące na zespół stresu pourazowego powracają do normalnego życia.

PTSD przyczyny u dziecka

Zespół stresu pourazowego upośledza funkcjonowanie dziecka i często staje się stanem chronicznym. Najczęściej pojawia się po wydarzeniu, które:

- pojawiło się w życiu dziecka
- wystąpiło w życiu osoby bezpośrednio związanej z dzieckiem
- dziecko było świadkiem

Wydarzenia, które są w stanie wywołać zespół stresu pourazowego:

- wypadki samochodowe, kolejowe, samolotowe
- powodzie, trzęsienia ziemi
- ataki terrorystyczne
- bycie ofiarą napadu, tortur, porwania
- napaść seksualna

- brak należytej opieki ze strony opiekuna
- przemoc fizyczna, psychiczna.

PTSD objawy u dziecka

Dzieci lub młodzież znajdując się w sytuacji, która przywoła wspomnienia o traumatycznym wydarzeniu są w stanie doświadczać bardzo mocnych fizycznych, intelektualnych i emocjonalnych nieprawidłowości w sprawnym funkcjonowaniu. Potrafią też, doświadczać wybranych lub wszystkich wymienionych niżej objawów:

- zaburzenia snu
- depresja
- strachliwość, lękliwość
- apatyczność
- irytacja
- agresywność
- stronienie od osób, miejsc, które, przypominają o traumatycznym wydarzeniu.
- flashbacki - natarczywie powracające wspomnienia, zapachy, obrazy, dźwięki i uczucia powiązane z danym wydarzeniem (dziecko zazwyczaj ma odczucie, że traumatyczny epizod dokonuje się na nowo)
- trudności w szkole, problemy z koncentracją
- obawa przed śmiercią w bardzo młodym wieku
- regresja do wcześniejszych etapów rozwoju (czyny właściwe dla dzieci dużo młodszych np. moczenie się, ssanie kciuka)
- somatyzacje (bóle głowy, brzucha).

PTSD diagnoza u dziecka

Nie każde dziecko, które doznało traumy doświadczy PTSD. Oficjalnie zespół stresu pourazowego diagnozuje się tylko i wyłącznie wtedy, kiedy objawy trwają dłużej niż miesiąc i mają zły wpływ na prawidłowe funkcjonowanie dziecka. Jednak zdarzają się przypadki dzieci, nastolatków czy osób dorosłych z PTSD, że objawy ujawniają się w przeciągu kilu miesięcy po traumatycznym wydarzeniu lub nawet lata po traumie.
Diagnozę zespołu stresu pourazowego stawia psycholog lub psychiatra dziecięcy po dogłębnym wywiadzie i badaniu.

Koncepcja leczenia przygotowywana jest odrębnie dla każdego dziecka, bierze się pod uwagę:

- wiek dziecka, aktualny stanu zdrowia i przeszłość medyczną
- skalę objawów
- reakcję dziecka na poszczególne procedury terapeutyczne
- podejrzewane przyczyny wystąpienia zaburzenia

Zespół stresu pourazowego u dziecka należy leczyć. Wczesne podjęcie kroków w tym kierunku jest istotne, gdyż może zredukować skalę objawów i polepszyć jakość życia dziecka. Terapia może zawierać:

- terapię indywidualną dziecka
- udział rodziców i nauczycieli dziecka

- terapię rodziny
- w wybranych przypadkach także farmakoterapię.

PTSD a uzależnienia

Alkohol, narkotyki, leki działają uspokajająco na OUN (Ośrodkowy Układ Nerwowy) oraz pomagają tymczasowo zapomnieć o sytuacji stresowej. Osoby cierpiące na PTSD często piją alkohol, zażywają narkotyki lub leki aby poradzić sobie z objawami PTSD. Niestety alkohol, narkotyki czy leki posiadają właściwości uzależniające, dlatego regularne picie alkoholu czy zażywanie narkotyków lub leków celem doznania ulgi w cierpieniu z czasem prowadzi do uzależnienia. To z tego powodu bardzo często osobie cierpiącej na PTSD potrzebne jest także leczenie alkoholizmu, narkomanii czy lekomanii.

Leczenie PTSD w Krakowie, Tarnowie, Rzeszowie, Kielcach

Leczenie Zespołu Stresu Pourazowego w naszym ośrodku polega na poddaniu się psychoterapii, która odbywa się w trybie indywidualnym i grupowym. Oprócz psychoterapii prowadzimy konsultację psychiatryczną celem wprowadzenia leków stabilizujących nastrój do czasu, aż psychoterapia odniesie skutek.

Źródło:

Światowa Organizacja Zdrowia 2009, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, ICD-10, Tom I, 2009.

World Health Organization 2009, International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, ICD-10, Volume I, 2009.