Głód alkoholowy, narkotykowy, hazardowy

Głód (pragnienie, pożądanie, chęć, ochota, smak, niedosyt, nienasycenie itp.) jest to:

• trudna do odparcia chęć lub pragnienie: zażycia narkotyków, leków, wypicia alkoholu, hazardowego grania, kompulsywnego seksu itp.  z tendencją do natychmiastowego zrealizowania,
• silne, nieprzyjemne napięcie i przykry stan emocjonalny, połączony z chęcią doznania natychmiastowej ulgi wynikającej z przyjęcia substancji lub wykonania czynności.
• intensywne pożądanie i myślenie o alkoholu, narkotykach, lekach, hazardzie, seksie…
• silna chęć odczucia przyjemności wynikającej z picia, zażycia, grania

Głód w uzależnieniu charakteryzuje się: częstotliwością, czasem trwania, intensywnością, wyrazistością.

Modele głodu

1. Model nurtu poznawczo-behawioralnego definiuje głód jako wyuczoną reakcję przejawiającą się silną chęcią wypicia, zażycia czy zachowania (grania). Jest stanem mentalnym pojawiającym się w następstwie wytworzonych u osoby uzależnionej dysfunkcjonalnych przekonań i oczekiwań wobec picia alkoholu, zażywania narkotyków, hazardowego grania (np. przekonanie, że jest to dobry sposób na problemy itp.)
2. Model neuroanatomiczny opiera się na koncepcji neuroadaptacji. Przyjęto w nim, że przewlekłe używanie alkoholu, narkotyków czy hazardowe granie prowadzi do zmian w funkcjonowaniu komórek mózgu, co wyraża się między innymi zmianami poziomu dopaminy, serotoniny, kwasu glutaminowego, kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) i endogennych opioidów. Model zakłada występowanie zmian w obrębie jądra półleżącego, ciała migdałowatego i kory czołowej, zwłaszcza w rejonie, w którym przechowywane są ślady pamięciowe, dotyczące nagradzającego działania alkoholu/narkotyków/hazardu. Procesy te prowadzą do dyskomfortu i głodu na wczesnym etapie utrzymywania abstynencji. Natomiast w przypadku długotrwałej abstynencji ekspozycja na bodźce (wyzwalacze) związane z wcześniejszym piciem, zażywaniem, graniem lub silne tzw. negatywne emocje czy wspomnienia mogą aktywować „pamięć uzależnienia” (nagrody), co skutkuje ponownym pojawieniem się głodu.
3. Model procesów przeciwstawnych i allostazy zakłada, że zaprzestanie długiego i regularnego picia/brania/grania wywołuje doświadczanie przeciwstawnych stanów uczuciowych wobec tych, które powstawały bezpośrednio po piciu/zażyciu/graniu (np. błogostan, euforia → lęk, niepokój, dysforia). Długotrwałe używanie substancji psychoaktywnych lub zachowania (hazard) prowadzi do rozregulowania układu nagrody i ustalenia się nowej równowagi tego układu poza granicami dotychczasowej homeostazy. W wyniku tego powstaje allostaza i jest ona konsekwencją braku możliwości powrotu organizmu do stanu z okresu przed uzależnieniem co skutkuje np. poczuciem nudy, pustki i trwałą anhedonią (utrata zdolności odczuwania przyjemności). W takiej sytuacji nawet drobny bodziec może wywołać nawrót, dlatego aby zmniejszyć to ryzyko zaleca się stosowanie leków stabilizujących abstynencję (antydepresantów, przeciwpsychotycznych, przeciwlękowych, likwidujących głód alkoholowy, narkotykowy, hazardowy: Campral, Naltrekson, Nalmefen, Baclofen, Gabapentin, Metadon, Bupropion, Modafinil itp.) celem szybszego przywrócenia biochemicznej równowagi w mózgu.

GŁÓD W UZALEŻNIENIU

Jak rozwija się głód?

Poziom emocjonalny:

Występuje wzrost napięcia, które przeważnie zostaje stłumione, „wyrzucone” poza świadomość.
Następuje „rozkręcenie” czyli zwiększenie napięcia pomimo stłumienia. Nie łączy się go nadal ze stanem głodu, lecz poszukuje przyczyn w otoczeniu, na zewnątrz (zdenerwowali mnie itp.)
Pojawia się silne pragnienie pozbycia się dyskomfortu celem doznania ulgi. Natychmiastowe rozładowanie napięcia może nastąpić poprzez wypicie alkoholu, zażycie narkotyku, zagranie itp.
Pragnienie ulgi przesłania ewentualne intelektualne próby poradzenia sobie z głodem.

Poziom neurobiologiczny:

W przypadku długotrwałego zażywania substancji psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków), przyjmowania agonistów receptorów GABA, benzodiazepinowych lub opioidowych dochodzi do tolerancji fizjologicznej, która po odstawieniu powyższych sprawia, że efekt pozostałych endogennych agonistów tych receptorów jest niewystarczający – substancje egzogenne (zewn.) uodporniły organizm na swoje endogenne (wewn.) odpowiedniki. W tej sytuacji powstaje nadprzewodnictwo powodujące znane objawy odstawienia, co jest nazywane uzależnieniem fizycznym lub fizjologicznym.

Objawy głodu uzależnienia: Silna potrzeba (wypicia, zażycia, zagrania, seksu itp.) z tendencją do natychmiastowego zrealizowania, uczucie ssania w żołądku, uczucie braku czegoś „nie wiadomo czego”, sny alkoholowe, narkotykowe, hazardowe, erotyczne itp. Po obudzeniu się trudno jest odróżnić czy był to sen czy jawa, tzw. „suchy kac” samopoczucie takie jak nazajutrz po dużym piciu, braniu, mimo nie picia/brania, uczucie „suszenia”, chęć wypicia alkoholu, zażycia narkotyku, nadmierne pocenie się, drżenie ciała, niepokój, różne bóle itp., poczucie winy jak po graniu/seksie, smak lub zapach alkoholu bez przyczyny, uczucie stałego napięcia, rozdrażnienia, pogorszenie pamięci, trudności w abstrakcyjnym myśleniu, natrętne myśli o uzależnieniu, np.: że pomaga ono w rozwiązywaniu problemów, przypominanie sobie przyjemnego stanu, jaki pojawia się po wypiciu, zażyciu, zagraniu itp.

Oczywiście głód alkoholowy, narkotykowy, hazardowy nie powstaje nagle i nagle nie znika. 

Przyczyny uaktywniania się głodu uzależnienia:

Przemęczenie, osłabienie organizmu, choroby somatyczne
Powrót do trybu życia z okresu picia, brania, grania itp.
Chaos w życiu, brak planowania dnia, poczucie monotonii życia na trzeźwo
Sytuacje stresowe (nerwowe, lękowe itp.)
Wyzwalacze: zewnętrzne (ludzie, sytuacje, przedmioty) i wewnętrzne (stany emocjonalne).

Powyższe przyczyny powodują zmiany w psychice i zachowaniu: reakcje na stres, próby radzenia sobie ze stresem bez alkoholu, narkotyków, grania itp., pogorszenie samopoczucia fizycznego, niepokój, nieokreślony lęk,  łatwe wpadanie w złość bez powodu, drażliwość, trudności z zasypianiem, bezsenność, bóle głowy, utrata apetytu lub stałe uczucie głodu, nadmierne pragnienie, konflikty z ludźmi, zaprzeczanie problemom, powątpiewanie w sens leczenia, nieregularne chodzenie na zajęcia terapeutyczne, szukanie fizycznego kontaktu z alkoholem, narkotykami, hazardem, udział w imprezach alkoholowych, narkotykowych, kupowanie alkoholu, koloryzowanie wspomnień z czasów picia, brania, grania, seksu itp.

SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z GŁODEM

ALKOHOLOWYM, NARKOTYKOWYM, HAZARDOWYM

Metody radzenia sobie z głodem

1. Eliminacja zewnętrznych wyzwalaczy głodu alk., nark., haz. itp.
2. Eliminacja wewnętrznych wyzwalaczy głodu alk., nark., haz. itp.
3. Obniżanie poziomu stresu
4. Strategie poznawcze (zmieniające myślenie)
5. Strategie motywacyjne (zachęcające do zmiany)
6. Wsparcie farmakologiczne (leki)
7. Strategie indywidualne

Eliminacja zewnętrznych wyzwalaczy głodu

• Unikanie ryzykownych sytuacji, środowiska, ludzi, miejsc, przedmiotów, które kojarzą się z piciem alkoholu, zażywaniem narkotyków, hazardowym graniem itp.
• Opuszczanie środowiska nawet o umiarkowanym ryzyku
• Poszukiwanie bezpiecznego środowiska
• Stosowanie umiejętności odmawiania picia/brania/grania w sytuacjach nacisku społecznego
• Uprzedzające rozwijanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach

Eliminacja wewnętrznych wyzwalaczy głodu

• Bezpieczne rozładowywanie stanów napięcia emocjonalnego
• Regularne odżywianie się
• Rozsądna ilość snu
• Dobre zarządzanie czasem
• Dbanie o odpoczynek

Obniżanie stresu

• Relaksacja mięśniowa (częściowa lub całkowita)
• Inne formy relaksacji (np. muzyka)
• Wizualizacje łagodzące głód czy napięcie
• Ćwiczenia fizyczne, spacer, praca
• Humor, radość i śmiech
• Grupa wsparcia
• Spokojne i przyjazne środowisko
• Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem (trening)

Strategie poznawcze

• Identyfikacja uczuć związanych z głodem alko., narko., haz. itp.
• Zatrzymywanie i blokada myśli o alko., narko., haz. itp.
• Korygowanie deformacji myślenia o alko., narko., haz. itp.
• Relaksacja związana z wolnym przebiegiem myśli o alko., narko., haz. itp.
• Zmiana układu odniesienia (np. problemy finansowe to nie powód do picia/brania/grania, ale do rozwiązywania ich)
• Wyobrażanie sobie co zrobiłby na moim miejscu jakiś mój autorytet np. terapeuta
• Przypominanie sobie wcześniejszych negatywnych doświadczeń związanych z piciem/braniem/graniem.

Strategie motywacyjne

• Wzmacnianie świadomości innych ryzykownych zachowań nałogowych (objadania się, przepracowywania się, kompulsywnego seksu, pornografii itp.)
• Wzmacnianie korzyści z trzeźwości
• Stosowanie symboli motywujących
• Odkładanie decyzji o napiciu się/zażyciu/zagraniu do momentu aż głód zniknie
• Stosowanie autosugestii

Wsparcie farmakologiczne

• Stosowanie leków/suplementów zmniejszających głód: Campral, Naltrekson, Nalmefen itp.
• Sięganie po farmaceutyki uwrażliwiające, np. Disulfiram
• Sięganie po leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, uspokajające, nasenne itp.

Tabletki zmniejszające głód alkoholowy, narkotykowy dostępne w sprzedaży wysyłkowej prowadzonej przez ośrodek.

Więcej można przeczytać w artykułach p.t.:

https://www.uzalezniony.pl/tabletki-na-alkoholizm

https://www.uzalezniony.pl/leki-na-alkoholizm

WSKAZÓWKI DO RADZENIA SOBIE Z GŁODEM

ALKOHOLOWYM/ NARKOTYKOWYM/ HAZARDOWYM/ SEKSUALNYM

1. Przestrzegaj programu HALT, czyli STOP!
2. Pamiętaj o PROGRAMIE 24 GODZIN i stosuj GO!
3. Zadbaj, aby w domu nie było żadnego alkoholu, narkotyków, kart do gry, pornografii i nie pozwól, aby ktoś na spotkanie z Tobą przynosił te rzeczy.
4. Unikaj miejsc, w których piłeś, brałeś, grałeś, uprawiałeś nałogowy seks, również zrezygnuj z towarzystwa, które pije, bierze narkotyki, uprawia hazard lub nałogowy seks.
5. Gdy znajdziesz się w bezpośrednim kontakcie z alkoholem/narkotykami/hazardem/ nałogowym seksem lub z osobami pijącymi, biorącymi narkotyki, uprawiającymi hazard lub nałogowy seks natychmiast odejdź! I nie oszukuj się wymówkami służącymi pozostaniu.
6. Nie dopuszczaj do uczucia głodu pokarmowego i pragnienia.
7. Gdy zaczniesz myśleć o alkoholu/narkotykach/hazardzie/nałogowym seksie, gdy pojawia się rozdrażnienie, zaczynasz reagować złością, szczególnie wybuchami agresji (przekleństwa, krzyk...) nie uciekaj w samotność, lecz:
8. idź na miting AA, AN, AH, AS,
9. skontaktuj się ze sponsorem
10. zadzwoń do kolegi z AA, AN, AH, AS (spotkaj się z nim).
11. Noś przy sobie numery telefonów i adresy: sponsora (sponsorów), życzliwych osób, którzy wiedzą co to jest uzależnienie i nie potępią Ciebie za to, że doświadczasz „głodu alkoholowego/ narkotykowego/ hazardowego/ nałogowego seksu” Uczęszczaj na mitingi AA, AN, AH, AS i KORZYSTAJ Z POMOCY!
12. Mów sobie i innym NIE PIJĘ! NIE BIORĘ! NIE UPRAWIAM HAZARDU! NIE UPRAWIAM NAŁOGOWEGO SEKSU! I weź głęboki oddech.
13. Pamiętaj o modlitwie o pogodę ducha i często ją mów nawet głośno.

UWAGA! „głód alkoholowy/ narkotykowy/ hazardowy/seksualny jest jak fala, która szybko mija, dlatego miej swój plan -strategię zaradczą.

MOŻESZ BYĆ NA GŁODZIE ALKOHOLOWYM/ NARKOTYKOWYM/ HAZARDOWYM/ SEKSUALNYM I ZACHOWAĆ ABSTYNENCJĘ!!!

Powodzenia! Pamiętaj – nie jesteś sam i korzystaj z pomocy!

ZALECENIA DLA ZDROWIEJĄCYCH UZALEŻNIONYCH

OD: ALKOHOLU, NARKOTYKÓW, HAZARDU

Teraz, gdy przestałeś/aś pić alkohol, brać narkotyki, grać hazardowo i podjąłeś/aś decyzję o leczeniu, Twoim podstawowym zadaniem jest

utrzymanie abstynencji.

Jest to dla Ciebie najważniejszą sprawą!!!

JEŚLI MA CI SIĘ TO UDAĆ, WAŻNE JEST, ŻEBYŚ PRZESTRZEGAŁ/A NASTĘPUJĄCYCH ZALECEŃ, ZWŁASZCZA W PIERWSZYM OKRESIE ABSTYNENCJI:

Gdy realizujesz swoje sprawy codzienne, postaw abstynencję na pierwszym miejscu.

Powrót do picia, brania, grania zniszczy wszystkie Twoje plany!

1. Zadbaj o to, aby Twój dom był dla Ciebie bezpieczny. Zadbaj, aby nie było w twoim domu żadnego wyzwalacza głodu uzależnienia tj. alkoholu, narkotyków, kart do gry itp. Koniecznie opróżnij wszystkie swoje kryjówki (barek, apteczkę, komputer itp.).
2. Nie zgadzaj się, aby ktoś przynosił do Twojego domu wyzwalacze tj. alkohol, narkotyki, karty itp.   Nie pozwól, aby ktoś na spotkanie z Tobą przynosił alkohol, narkotyki, karty itp.
3. Nie przyjmuj prezentów w postaci alkoholu, narkotyków, losów na loterię itp.
4. Nie dawaj prezentów w postaci alkoholu, narkotyków, losów itp. ani ich nikomu nie kupuj.
5. Unikaj miejsc, w których kiedyś piłeś/aś, brałeś/aś, grałeś/aś lub które kojarzą Ci się z uzależnieniem.
6. Zrezygnuj z towarzystwa osób z którymi piłeś/aś, brałeś/aś, grałeś/aś itp. Poszukaj bezpiecznych dla siebie osób. Spędzaj czas z bliskimi, znajomymi, którzy nie zagrażają Twojej abstynencji.
7. Nie bierz udziału w spotkaniach towarzyskich, rodzinnych, podczas których będzie podawany alkohol, będą narkotyki lub hazard. Idź do znajomych w innym czasie.

Jeżeli w Twojej pracy ludzie piją alkohol, zażywają narkotyki lub uprawiają hazard, to teraz:

• Nie bierz w tym udziału, wyjdź do innego pomieszczenia, zajmij się swoimi zadaniami.
• Nie kupuj i nie polewaj alkoholu, nie rozdzielaj narkotyków, nie rozdawaj kart itp.
• Nie bierz udziału w składkach na alkohol, narkotyki itp.
• Nie zgadzaj się stać ”na czatach”.

Może zdarzyć się, że będą Cię namawiać do picia, brania, grania itp. – wtedy na każdą próbę namówienia Cię odpowiadaj stanowczo: NIE PIJĘ, NIE BIORĘ, NIE GRAM. Powtarzaj to do skutku, nie szukaj usprawiedliwień (nie potrzebujesz ich!). Jeżeli chcesz, to możesz powiedzieć o tym, że jesteś osobą uzależnioną i stąd ta decyzja. Do osób, które są uparte i nie szanują Twojej decyzji, powiedz stanowczym głosem: NIE PIJĘ, NIE BIORĘ, NIE GRAM. Gdy to nie pomaga, jak najszybciej wycofaj się z sytuacji.
Pamiętaj, że wypicie niewielkiej nawet ilości alkoholu, zażycie niewielkiej dawki narkotyku, jednorazowe zagranie na automacie itp. może wywołać głód i spowodować nawrót choroby!!!

1. Osoby uzależnione od alkoholu powinny szczególnie uważać na produkty, które często zawierają alkohol: torty, ciasta, czekoladki, cukierki, lody, kawę, bezalkoholowy szampan lub piwo, leki, syropy na kaszel, płyny do płukania ust. Uzależnieni od amfetaminy/kokainy powinni uważać na leki zawierające pseudoefedrynę, na kofeinę i taurynę.
2. Poinformuj swojego lekarza rodzinnego, że jesteś osobą uzależnioną ze względu na możliwość występowania alkoholu/pseudoefedryny w przepisywanych lekach.
3. Przed każdym zabiegiem wymagającym znieczulenia/narkozy poinformuj lekarza, że jesteś osobą uzależnioną od alkoholu, narkotyków, leków itp. wobec czego masz zawyżoną tolerancję.
4. Staraj się jeść „do syta”. Z pełnym żołądkiem będziesz odczuwać mniejszą chęć napicia się, zażycia.
5. Ogarniająca Cię trudna do opanowania chęć wypicia alkoholu może być spowodowana tym, że organizm domaga się płynu lub cukru. Szybko ugaś pragnienie wypijając dużą ilość wody mineralnej, soku owocowego, herbaty lub kawy z cukrem.
6. Kiedy odczuwasz stale utrzymujące się napięcie, niepokój czy rozdrażnienie zastosuj od razu znane Ci sposoby radzenia sobie z głodem i nie czekaj, aż się bardziej rozwinie!
7. Picie alkoholu/zażywanie narkotyków zubożyło w Twoim organizmie zasoby witaminy B. Ta witamina odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Spożywaj zdrową żywność: ciemne pieczywo, drób, ryby, otręby, kiełki, orzechy, warzywa, mleko, drożdże itp.
8. Unikaj nudy, staraj się robić coś pożytecznego. Możesz pójść na spacer do znajomych, do fryzjera, na zakupy, do kina, zrobić porządek na półce, w dokumentach, wziąć kąpiel, zająć się ogrodem, swoim hobby itp. Każda z tych czynności przerwie narastanie złego nastroju.
9. Unikaj samotności.
10. Wykorzystaj telefon do uzyskania wsparcia od innych osób. Zbuduj siatkę wsparcia spośród uczestników terapii, mitingów AA, AN, AH, AS, klubów abstynenta, grup wsparcia itp. Źródłem siły może być kontakt z osobami zdrowiejącymi. Nigdy nie wahaj się – dzwoń!
11. Bądź aktywny/a fizycznie. Wtedy wydzielają się w mózgu endorfiny - hormony szczęścia.

Prowadź regularny tryb życia, gimnastykuj się, dużo spaceruj. Jeżeli możesz uprawiaj sport.

Cokolwiek robisz rób to systematycznie. Spiesz się powoli. Ludzie uzależnieni chętnie robią wszystko zbyt szybko i zbyt dużo.
Przygotuj plan swojego dnia tak, aby codzienne zadania realizować do końca. Ułatwia to przeżywanie kolejnych dni w abstynencji z satysfakcją i zadowoleniem.

Znowu masz kontrolę nad swoim życiem

Staraj się nie nakręcać. Dbaj o pogodę ducha słowami modlitwy:

„Boże, użycz mi pogody ducha, abym godził się z tym, czego nie mogę zmienić;

odwagi, abym zmieniał to, co mogę zmienić

i mądrości, abym odróżniał jedno od drugiego.”

STOSOWANIE SIĘ DO POWYŻSZYCH ZALECEŃ GWARANTUJE SKUTECZNOŚĆ TERAPII

P O W O D Z E N I A